INFORMACJA DLA PACJENTA PRZED WSZCZEPIENIEM STYMULATORA
Stymulator to urządzenie, które wysyła impulsy elektryczne do serca , tak aby zapewnić jego właściwy rytm, wtedy gdy naturalny rozrusznik serca nie działa prawidłowo. Impulsy elektryczne powodują skurcz serca i pompowanie krwi do całego organizmu. Zaburzenia pracy naturalnego rozrusznika serca to jego wolna czynność, czyli bradykardia lub zablokowanie przewodnictwa impulsów elektrycznych z górnej do dolnej jamy serca, czyli z przedsionka do komory. Objawiają się one najczęściej zasłabnięciami lub utratą przytomności. Właśnie u Pani / Pana stwierdzono takie zaburzenia i po uważnym rozważeniu wskazań i ryzyka związanego z zabiegiem zakwalifikowano Panią / Pana do wszczepienia stymulatora serca. Oprócz braku zgody pacjenta nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do wykonania tego zabiegu.
Istnieją różne typy stymulatora, na przykład, jedno i dwujamowe. Lekarz wybierze odpowiedni model stymulatora, który zapewni najbardziej odpowiedni dla Pani / Pana rodzaj stymulacji. Pacjent ze stymulatorem serca musi zachować pewne środki ostrożności, ale przy odpowiedniej trosce może prowadzić aktywne życie.
Przed zabiegiem pacjent powinien pozostać na czczo. Należy skonsultować z lekarzem jakie leki powinna Pani / Pan przed zabiegiem odstawić. Bezpośrednio przed zabiegiem założone będzie wkłucie dożylne i podany antybiotyk.
Zabieg wszczepienia stymulatora przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. Czasami dodatkowo stosuje się dożylne leki przeciwbólowe i nasenne. Przy podawaniu znieczulenia może Pani / Pan odczuwać szczypanie, rozpieranie czy kłucie. Na początku w lewej lub prawej okolicy podobojczykowej wykonywane jest ok. 5 cm nacięcie. Następnie przez odsłonięcie lub nakłucie żyły wprowadzane są do serca elektrody , dzięki którym stymulator komunikuje się z sercem. Dla oceny położenia elektrod w sercu używa się aparatury rentgenowskiej o niskiej energii promieniowania. Położenie elektrod testuje się za pomocą odpowiedniego programatora, często odczuwa się wtedy szybką pracę serca, połączona z uczuciem niewielkiej duszności. Elektrody łączy się ze stymulatorem, który umieszcza się w kieszonce bezpośrednio pod skórą.
Zabieg wszczepienia stymulatora należy do zabiegów bezpiecznych, jednak jest procedurą inwazyjną i wiąże się z pewnymi powikłaniami. Najczęstsze powikłanie, niewymagające dodatkowych interwencji to siniak wokół loży stymulatora. Do mniej powszechnych powikłań, zdarzających się u 5% pacjentów, należy:
- krwiak, czasami wymagający, ponownego otwarcia rany i ewakuacji; zdarza się on najczęściej u pacjentów, którzy z powodu innych wskazań muszą przyjmować leki przeciwkrzepliwe lub przeciwpłytkowe;
- rozejście się rany, wymagające ponownego założenia szwów;
- przemieszczenie lub uszkodzenie elektrody wymagające jej ponownego wprowadzenia lub założenia nowej;
- szybkie narośnięcie progu stymulacji wymagające zmiany położenia lub wymiany elektrod;
- uszkodzenie stymulatora i potrzeba jego wymiany na nowe urządzenie;
- odma, czyli nakłucie płuca, często wymagająca założenia drenu do klatki piersiowej;
- infekcja układu stymulującego, mogąca doprowadzić do infekcyjnego zapalenia wsierdzia i wymagająca podania antybiotyku lub nawet usunięcia urządzenia i elektrod, z implantacją nowego urządzeni po drugiej stronie
Do najrzadszych, ale też najpoważniejszych powikłań, należy:
- zakrzepica żyły przez którą wprowadza się elektrody do serca, którą należy leczyć lekami przeciwkrzepliwymi;
- przebicie ściany serca, które może wymagać operacji kardiochirurgicznej;
- zaburzenia rytmu serca, wymagające reanimacji;
- zator płuca, zawał serca, udar, czy nawet śmierć.
Komplikacje te zdarzają się u mniej niż 1% pacjentów. Rzadko stwierdzane podczas zabiegu anomalie anatomiczne zmuszające do wykonania zabiegu po przeciwnej stronie klatki piersiowej. Poza wskazanymi przykładami istnieje ryzyko wystąpienia innych powikłań.W wyjątkowych przypadkach wynikających z towarzyszących schorzeń koniecznie jest wszczepienie elektrody nasierdziowo, czyli na zewnątrz serca. Zabieg ten wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym i wymaga otwarcia klatki piersiowej. 
Jest wykonywany przez zespół kardiochirurgów i kardiologów. Bardzo rzadko rozrusznik umieszczany jest w obrębie powłok brzusznych.Po zabiegu, do następnego dnia rano należy pozostawać w łóżku, w pozycji na wznak. Przez kilka tygodni po zabiegu zaleca się ograniczenie ruchów powyżej poziomu barku, ramieniem po stronie którego wszczepiony jest stymulator.Szwy zakładane na ranę po zabiegu należą najczęściej do wchłanialnych, nie trzeba ich zatem usuwać. Jeśli zostaną założone szwy wymagające usunięcia zostanie Pani / Pan o tym poinformowane. O ranę należ dbać, myjąc ją, susząc i zakładając jałowy opatrunek. W każdym przypadku gorączki, narastającego obrzęku, zaczerwienienia wokół rany, wycieku płynu należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.Wypis ze szpitala następuje zazwyczaj 2 dni po zabiegu, po uprzedniej kontroli stymulatora. Na kolejne, regularne kontrole należy zgłaszać się do Poradni Stymulatorów w terminie wyznaczonym przez lekarza. Przed wypisem ze szpitala otrzyma Pani / Pan książkę wyjaśniającą najważniejsze kwestie związane z dalszym życiem ze stymulatorem serca. Powinna Pani /Pan również otrzymać kartę stymulatora, czyli dokument mówiący jakie dokładnie urządzenia zostało wszczepione. Kartę tą należy nosić zawsze przy sobie.