INFORMACJA DLA PACJENTA DOTYCZĄCA BADANIA KORONOROGRAFII
Koronarografia (cewnikowanie, cewnikowanie naczyń wieńcowych, angiografia) jest radiologicznym zabiegiem diagnostycznym, którego wynik umożliwia precyzyjną ocenę zmian drożności tętnic doprowadzających krew do mięśnia sercowego. Zabieg wykonywany jest w pracowni badań hemodynamicznych. Może być wykonany z nakłucia tętnicy udowej, promieniowej lub ramiennej po wcześniejszym starannym znieczuleniu. Po nakłuciu tętnicy, zostanie w nią założony wenflon (koszulka) umożliwiający wprowadzenie cewnika. Cewnik to cieniutka plastikowa rurka. Lekarz doprowadza cewnik w okolicę serca, do początkowej części aorty (tętnicy głównej), do miejsca w którym od aorty odchodzą tętnice wieńcowe. Tętnice wieńcowe są dwie, prawa i lewa. Przez obie dopływa krew zaopatrująca w tlen mięsień sercowy. Gdy koniec cewnika znajdzie się w pobliżu odejścia tętnic wieńcowych od aorty zostanie wstrzyknięty preparat kontrastu rentgenowskiego i na ekranie lekarz będzie mógł zobaczyć przebieg naczyń wieńcowych, ich wielkość i ocenić miejsca w których są zwężone.
Co można zobaczyć w koronarografii? Oglądając film wykonany w czasie koronarografii można bardzo precyzyjnie ocenić miejsca w których tętnice wieńcowe są zwężone lub całkowicie niedrożne (zamknięte). Przyczyną zwężenia tętnic wieńcowych są najczęściej zmiany miażdżycowe.Jak cewnik może dojść do serca? Cały zabieg wykonywany jest pod kontrolą obrazu rentgenowskiego, materiał cewnika pochłania promieniowanie rentgenowskie i dzięki temu cewnik jest widoczny na ekranie monitora. Widząc cewnik na ekranie lekarz przesuwa go w kierunku serca.
Co się dzieje gdy cewnik dojdzie do tętnic wieńcowych? Gdy koniec cewnika znajdzie się w pobliżu odejścia tętnicy wieńcowej od aorty, lekarz wstrzykuje do tętnicy wieńcowej preparat kontrastujący, który mieszając się z krwią popłynie tętnicą wieńcową. W czasie, gdy przez tętnice wieńcowe będzie przepływała mieszanina krwi i kontrastu, będzie ona widoczna na ekranie i obraz jej zostanie zarejestrowany. W czasie badania zwykle trzeba kilkakrotnie wstrzykiwać kontrast do każdej z dwóch tętnic wieńcowych. Często, w czasie badania trzeba zmieniać położenie stołu do badań i położenie lampy rentgenowskiej w stosunku do stołu. Trzeba odnaleźć projekcję w której obraz naczyń wieńcowych jest najlepszy i ocena ich kształtu i szerokości może być najlepsza.
Czy koronarografia jest bolesna? Nie. W ogromnej większości przypadków pacjenci nie odczuwają bólu. Miejsce niewielkiego wkłucia koniecznego do założenia cewnika jest zawsze znieczulane miejscowo. Wstrzyknięcie kontrastu nie jest bolesne. W chwili wstrzyknięcia większość pacjentów odczuwa napływająca falę ciepła. To uczucie zwykle trwa 20 do 30 sekund i ustępuje. Niekiedy, zwykle u osób, które łatwo reagują odczynem uczuleniowym na różne substancje (pyłki traw, jedzenie, proszki do prania itp.) po badaniu, a nawet niekiedy w czasie badania pojawia się wysypka skórna, swędzenie. W wyjątkowych wypadkach występują objawy silnej reakcji alergicznej. Jeśli jesteś uczuleniowcem, alergikiem, chorujesz na astmę, miałeś silną reakcję uczuleniową w czasie innych kontrastowych badań rentgenowskich, przypomnij o tym lekarzowi, który będzie robił badanie. Może zdarzyć się, że w czasie wstrzyknięcia kontrastu będziesz odczuwał chwilowy ból w klatce piersiowej, podobny do znanych ci bólów serca. Jeśli taki ból wystąpi, to mimo, że zwykle będzie trwał krótko, zgłoś go lekarzowi.
Kwalifikacja po koronarografii. Na podstawie obrazu koronarograficznego pacjent może być zakwalifikowany do zabiegu angioplastyki wieńcowej, leczenia kardiochirurgicznego bądź leczenia zachowawczego. W przypadku trudności oceny istotności zwężenia, badanie koronarograficzne może zostać rozszerzone o JEDNO Z BADAŃ (badanie dopplerowskie, IVUS, FFR, OCT) tętnic wieńcowych (polegające na założeniu dodatkowo sondy do tętnicy wieńcowej), które jednoznacznie określi czy dane zwężenie kwalifikuje się do leczenia zabiegowego czy też nie.
Po co kontrast? Bez wstrzyknięcia kontrastu tętnice wieńcowe nie byłyby widoczne na ekranie. Tylko tętnice wypełnione przepływająca przez nie mieszaniną kontrastu i krwi pochłaniają promieniowanie rentgenowskie i uwidaczniają się w czasie badania.
Jak przygotować się do badania? Przed badaniem musisz ogolić pachwiny. Należy pozostawić w bezpiecznym miejscu zegarek i biżuterie.
Jak długo trwa badanie? Różnie, przeciętnie około 45 minut. Długość badania zależy głównie od trudności w nakłuciu tętnicy. Czasem poszukiwanie najlepszej projekcji do uwidocznienia choroby fragmentu naczynia zajmuje sporo czasu. Pamiętaj, że także lekarzowi nie zależy na niepotrzebnym przedłużaniu badania.
Kiedy będzie wyjęty cewnik? Cewnik jest wyjmowany natychmiast po badaniu, jeszcze na stole rentgenowskim. Potem zostaniesz przełożony na wózek i przewieziony do gabinetu zabiegowego bądź na salę chorych, tam lekarz usunie tzw. koszulki naczyniowe. Po wyjęciu koszulek miejsce wkłucia musi być mocno uciśnięte, początkowo przez lekarza, a następnie poprzez założony opatrunek uciskowy. Ucisk musi pozostać założony przez kilka godzin (zdaj się na zalecenia lekarza).
Możliwe powikłania. Powikłania zdarzają się stosunkowo rzadko i mogą dotyczyć między innymi: miejsca wkłucia – te zdarzają się najczęściej (siniak, krwiak, tętniak rzekomy), reakcji na środek kontrastowy (reakcja uczuleniowa), poważnych zaburzeń ze strony układu krążenia tj. zgon, zaburzenia rytmu, niewydolność serca (ich częstość zależy od stanu ogólnego osoby badanej i stopnia zaawansowania choroby i nie przekracza 0,04%)
Kiedy mogę wstać? Zwykle po 6-8 godzinach od zdjęcia opatrunku uciskowego możesz wstać z łóżka ale ze względu na twoje bezpieczeństwo zalecamy leżenie w łóżku do 12 godz. od zdjęcia opatrunku. Zwracaj uwagę, czy miejsce wkłucia nie krwawi, czy nie narasta bolesny krwiak (guz) podskórny i czy noga po stronie kłutej nie sinieje.
Kiedy mogę jeść? Po badaniu możesz normalnie pić, zalecane jest jednak pić więcej niż zwykle, pierwszy posiłek ze względu na stosowane środki kontrastowe spożyj wieczorem.